กวาว ก๋าว (เหนือ) จอมทอง (ใต้) จาน(อุบลราชธานี) ทองธรรมชาติ ทองพรมชาติ (กลาง) ทองต้น (ราชบุรี)
Butea monosperma (Lam.) Taub.
LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE
ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 10 -15 เมตร เรือนยอดรูปทรงไม่แน่นอน ส่วนใหญ่ทรงกระบอกหรือทรงกลม ถ้าอยู่ในที่ลมแรงกิ่งและต้นจะคดงอ เปลือกต้นมีสีน้ำตาลเทา แตกและเป็นตะปุ่มตะป่ำ ใบ: เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 3 ใบ เรียงสลับ ใบย่อยที่ปลายรูปไข่กลับแกมสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน ใบย่อยด้านข้างเป็นรูปไข่เบี้ยว กว้าง 8-15 เซนติเมตร ยาว 9-17 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ดอก: ออกเป็นช่อคล้ายดอกทองหลาง สีแดงส้ม ยาว 6-15 เซนติเมตร มีดอกย่อยเกาะเป็นกลุ่ม เวลาบานมี 5 กลีบ จะออกดอกดกที่สุดในเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี ผล: ผลมีลักษณะเป็นฝักสีน้ำตาลอ่อน แบน โค้งงอเล็กน้อย มีเมล็ดขนาดเล็กอยู่ภายใน 1 เมล็ด
ขึ้นอยู่ตามที่ราบลุ่มในป่าผลัดใบ ป่าหญ้าหรือป่าละเมาะที่แห้งแล้ง พบมากทางภาคเหนือ ส่วนภาคอื่นพบขึ้นกระจัดกระจาย ยกเว้นภาคใต้
ยางใช้รับประทานแก้ท้องร่วง เลือดออกในกระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ขับพยาธิใบไม้ตับ ใช้ตำพอกแก้ฝีและสิว ถอนพิษ แก้ปวด แก้ท้องขึ้น แก้ริดสีดวง ขับพยาธิ ดอกรับประทานถอนพิษได้ แก้ไข้ ขับปัสสาวะ ลดความกำหนัด ขับพยาธิ ใช้หยอดตาแก้ตาแดง ปวดเคืองตา ตาแฉะ ตามัว เมล็ดบดให้ละเอียดผสมน้ำมะนาวใช้ทาแก้ผิวหนังเป็นผื่นแดง อักเสบ คันและแสบร้อน แก่นทาแก้ปวดฟัน รากใช้ประคบบริเวณที่เป็นตะคริว ขับพยาธิ